KULLARIN İMTİHANINDAN MAKSAT

Allah’ın, kullarını imtihan ettiğinden bahsederler. Ne lüzum var bu imtihana? diye aklımıza soru gelebilir. Allah’ın kulunu imtihan edişi, o kula kendi hâlini bildirmek içindir. Kullar, yani insanlar çocuk gibidirler; kendi hâllerini bilmezler. Allah, herhangi bir hadise ile kuluna, içinde bulunduğu hâli bildirir. Meselâ kumara müptelâ ise, ona daha fazla kaybettirir, müşkül bir duruma düşürür; belki dayak da yedirir. Allah’ın maksadı, bu kulunu o iptilâdan vazgeçirmektir. Kul bu imtihanı kazanırsa, yani başına gelen felâketten ibret alabilirse, Allah’ın lûtfuna mazhar olur, zevke dalar; ibret alamazsa azâba düşer. Bunu anlatmak için “Nakşî” mahlaslı bir mutasavvıf şair: (Seni ol sana bildirmek, muradı, kasti Mevlâ’nın) diyor. Allah bize Allah’lığımızı değil, kulluğumuzu, kabahatlerimizi bildirir. Öbür taraftan biri çıkıyor, tasavvufî sözleri kendi aklına göre yanlış anlıyor, “Ben Allah’mışım!” diyor, bu suretle bir belâya daha düşüyor.