İNSANIN MAYASINDA MEVCUT OLANLAR

Öfke, açgözlülük, hırs, korkaklık, cimrilik, kıskançlık insan ve cinde doğuştan gelen vasıflardır.İnsanda doğuştan gelen bir vasfın, o vasıfla mevcud olan zatı yok olmadıkça; yani insan ölmedikçe yok edilmesi imkansızdır.Bu sebeble Peygamber Efendimiz (s.a) bu vasıfların kullanılabileceği yerleri göstermiştir.Mesela şöyle buyurmuştur:"Ancak şu iki kişiye hased edilir."Yine Peygamber (sav), cahiliyet gayretleri için değil, Allah için öfkelenmeyi emretmiştir.Allah Teala Kur'an da şöyle buyurur:"Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa kendilerine "öf" bile deme, onları azarlama, ikisine de güzel söz söyle!"(el-İsra 17/23).Sonra "öf" diyeni metheder."Size de, Allah'ı bırakıp tapmakta olduğunuz şeylere de öf olsun"(Enbiya 21/67).Allah Teala önce "Onlardan korkmayın" buyururken ,hemen ayetin devamında "Benden korkun"(Ali imran 3/175) buyurmaktadır.Kamil insanlar bu sıfatları iyi şekilde kullanırlar.Birçok derviş , Allah teala bu sıfatları çalışmaz vaziyette bırakıp durdurduğunda bunların kendilerinden zail olduğunu zannederler, halbuki durum böyle değildir.Bu sıfatlar kök olarak herkesin mayasında mevcuttur.Bu, insanoğlu nefsiyle muhabere edebilsin diye böyledir.Zira insanın yücelmesi ve terakki etmesi ancak nefsiyle mücadele etmesiyle mümkündür.Terakki ise ölüme kadar devam eder.Bu sıfatların asıllarının mevcud olması üzerine kurulu olan savaş devam edecektir.Nefsin karakteri çokca kötülükleri emretmektir.,Fakat onun tesiri , nakıs olan insanlarda görüldüğü gibi kamil olan insanlarda görünmez.