Bu alemde bilinebilecek yahut bilinemeyecek gerçekler vardır. Bilinebilecek olanlar hakkındaki bilgi mümeyyiz vasıfları itibarıyla üç kategori teşkil eder:
1-AMİYANE BİLGİ: Bu sebepleri kavranamamış bilgidir. Bir çobanın şimşek çaktıktan sonra gök gürültüsünün vaki olacağını bilmesi gibi
2-İLİ BİLGİ: Sebep-netice münasebeti kavranmış olan bilgidir.Yukarıdaki misalde şimşek çakmasının elektrik yüklü bulutların müsademesinden husule gelen bir şerare olduğunun, bununla gürültünün aynı anda vukua geldiği halde ışık ve sesin intikalinde, onlar arasındaki hız farkından dolayı farklı zamanlarda idrak olunduklarının bilinmesi gibi
3-İRFAN:Bu da hazmedilip şahsileştirilen bir bilgidir.
İslam alimleri İrfanın üstünde bir bilgi kategorisi daha kabul ederler.Bu da "marifet"tir.
Marifet üç kademedir:Birinci kademe sebeb-netice münasebetinde ilk sebeb olan Cenab-ı Hakk'ın iradesinin kavranmış olmasıyla gerçekleşir.Eğer bir oluşta ilahi iradenin kavranmasına ilaveten bu iradenin hangi esma ve sıfatların tecellisi ile gerçekleşmiş olduğu bilinirse, bu, marifetin ikinci kademesidir.Üçüncü kademe ise , bundaki "murad-ı ilahi"nin bilinmesi ile gerçekleşir. Beşeri bilgi imkanı bu noktaya kadardır.Bundan öteye insanoğluna geçit yoktur. Çünkü insanların hakikate vüsul için sahip oldukları tefekkür ve tahassüs imkanları mundut, gerçekler alemi ise gayri mahduddur.
1-AMİYANE BİLGİ: Bu sebepleri kavranamamış bilgidir. Bir çobanın şimşek çaktıktan sonra gök gürültüsünün vaki olacağını bilmesi gibi
2-İLİ BİLGİ: Sebep-netice münasebeti kavranmış olan bilgidir.Yukarıdaki misalde şimşek çakmasının elektrik yüklü bulutların müsademesinden husule gelen bir şerare olduğunun, bununla gürültünün aynı anda vukua geldiği halde ışık ve sesin intikalinde, onlar arasındaki hız farkından dolayı farklı zamanlarda idrak olunduklarının bilinmesi gibi
3-İRFAN:Bu da hazmedilip şahsileştirilen bir bilgidir.
İslam alimleri İrfanın üstünde bir bilgi kategorisi daha kabul ederler.Bu da "marifet"tir.
Marifet üç kademedir:Birinci kademe sebeb-netice münasebetinde ilk sebeb olan Cenab-ı Hakk'ın iradesinin kavranmış olmasıyla gerçekleşir.Eğer bir oluşta ilahi iradenin kavranmasına ilaveten bu iradenin hangi esma ve sıfatların tecellisi ile gerçekleşmiş olduğu bilinirse, bu, marifetin ikinci kademesidir.Üçüncü kademe ise , bundaki "murad-ı ilahi"nin bilinmesi ile gerçekleşir. Beşeri bilgi imkanı bu noktaya kadardır.Bundan öteye insanoğluna geçit yoktur. Çünkü insanların hakikate vüsul için sahip oldukları tefekkür ve tahassüs imkanları mundut, gerçekler alemi ise gayri mahduddur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder