BİLDİĞİM BİR ŞEY VARSA O DA BİLMEDİĞİMDİR

Aristo: (Bildiğim bir şey varsa, o da bilmediğimdir!) demiş. Öyle amma, bunu yanlış anlayıp bilgiyi, terakkiyi inkâr edenler de var. İslâm dini, dış terakkiyi inkâr etmez. Hazreti Muhammed’in (Elfakru fahri) deyişini de yanlış anlamışlar. Hz. Muhammed, kendi bilgisinin Allah’ın bilgisine nazaran fukarâlığıyla iftihar etmiştir. Bize benlik, gurur fukarâlığı lâzım, mal mülk fukarâlığı değil. Maneviyyât ilminde ne kadar üstün olursak olalım; bize kuvvetli bir düşman hücum etse, bizi perişan etmez mi? Öyleyse, sade maneviyyât değil, silâh yapmak, yani ilimde, fende ilerlemek de lâzım. Bu yolda, büyük adamlarımız yetişmiş amma, birçoğu dünya işlerini bir tarafa bırakmışlar, alıklaşıp sükût âlemine dalmışlar. Hz. Muhammed’in büyüklüğü, her iki âlemi idare etmesindedir. Allah’ta fânî olan bir insanın, hemcinslerine de yardım etmesi lâzımdır. Peygamberimiz, o makama varmış, sonra oradaki zevki bırakarak gelip bizi, bu dünya aklıyla yaşıyan bizleri de dâvet etmiştir. Dış ilimler nasıl terakki ediyorsa, maneviyyât ilmi de öyle terakki ediyor. Yani maneviyyât, tekkelerin dört duvarından kurtularak aramıza, hayatımıza karışmıştır… – Zaman gelecek, ileriki nesiller Allah’ı güçlük çekmeden idrâk edecekler demek ki? Emre – Hepsi için değil çocuğum. Şu koca duvarı gözümüz görüyor ama, elimize bir iğne alır, ona bakarsak duvarı göremeyiz… Aklımızda da öyle şeyler var ki, onlara bakalım derken Allah’ı göremeyiz. Nice âlimler var ki, maneviyyâttan haberleri bile yok. Zaman gelecek, gökyüzüne evler kuracaklar; öyle makineler icad edecekler ki, o makinelerde Hz. Muhammed’i, Mûsâ ile Fir’avn’ın kavgalarını seyredecekler. Bütün bunları yapacak kadar ilimde, fende ilerlemiş olacak olanların, maneviyyâttan haberdar olmayanları olacak tabii. Çünkü bu âlem, aşk âlemidir, ilim âlemi değil. Bir ağacın her tarafı meyva olamaz; ağaca yaprak da lâzımdır, Yaprağın da vazifesi vardır o da, meyvanın yetişmesine yardım ve hizmet etmesidir. İlâhi varlığı düşünen insanlar meyva, diğerleri yapraktır… Lâkin o (Kudret)te fânî olan insan, yaprağı hor görmez. Çünkü güneş için karanlık diye birşey olamaz. Karanlık, güneşe arkasını dönenler içindir. İnsanın kendisi ne ise, görgüsü de odur.