MUHAMMED ÜMMETİNE VERİLEN TEVBE NİMETİ VE DÖRT MERTEBESİ

1.TEVBE: Nefsi emmare sahiplerine ve avama hastır.onların tevbesi ,haramları terkedip farzları yapmak,kaçırdıkları ibadetleri kaza etmek,üzerindeki borçları ödeyip ,haksızlık ettikleri kimselerden helallik dilemek,işlediği günahlara pişman olup bir daha yapmamaya azmetmektir.
2.İNABE:Nefsi Levvame'nin tevbesidir.Bu mertebe evliyadan seçkin müminlerin mertebesidir.Dünya ve lezzetlerinden yüz çevirerek Allah'a yönelmektir.Ahlakı güzelleştirmek,heva ve heveslerine muhalefet ederek nefsi temizlemek çin mücahede ve mücadeleye devam etmektir.Nefs,inabe ile süslenince kalp makamına girer ve onun sıfatını alır."Kim rabbine yönelmiş bir malb ile gelirse ..(Kaf 50/33)ayetinde görüldüğü üzürü inabe,kalbin sıfatlarından dır.
3.EVBE:Nefsi mülhimenin tevbesidir.Evbe, Allah'a ulaşma şevkinin belirtilerindendir.Evliyanın seçkinlerinin derecesidir.Evbe sahibi aşıkların durumu şudur:Halkla ihtilatı kesip uzlete dalarlar,dostlarla irtibatı bırkıp halvete çekilirler.Halktan ayrılıp Hakk'la ünsiyet kurarlar,iki alemden de alakalarını kesmeye çalışarak Allah için nefisleriyle amansız bir mücadeleye koyulurlar.
4.Nefsi mutmainneye ait tevbe :Peygamberlerin ve evliyanın seçkinlerinin makamıdır.Rablerine giden yolda ikiliği kaldırıp devamlı müşahedeye erebilmek ,O' nunla beraber olmak için nefislerini zelil kılmaya razıdırlar."Ey itminana ermiş rûh Razı olduğun ve razı olunduğun halde Rabine dön "(Fecr 89/27-28)