İRADE BAHİSLERİ

Sultan Abdülmecit, Şeyhülislam'a gizlice emir verirki, kendisinin varlığını hiç kimsenin bilmeyeceği bir toplantı düzenlenmesini ve bu toplantıda alimler arasında ilmi mevzuların tartışılmasını ister.Şeyhülislam kendi konağında bu şekilde yemekli bir toplantı düzenler.Devrin tüm alimleri ile birlikte bazı tasavvufi fikirlerinden dolayı medrese alimlerince eleştirilen 3.Devre Melamilerin temsilcisi Seyyid Muhammed Nurul arabi hazretlerini de davet eder.Şeyhülislamdan başka hiç kimse orada Padişahın bulunduğunu bilmez.Yemekten sonra Nurul arabi hazretleri Allah Teala'nın sıfatlarından bahis açarak sırasıyla kudret, hayat ve ilim gibi sıfatlardan sonra İrade bahsine gelmiş.Burada Seyyid:"Allah'ın bütün kemâl sıfatları insanda cüz'i de olsa vardır.Böyle olunca cüz'i bir iradenin de insanda bulunması lazım gelir.Fakat huzurda bulunanlara irade olmaz der".Dinleyenler bunu acaba bir misal ile açıklarmısınız demeleri üzerine ,Seyyid bu sefer keşfini göstererek"Bakınız ! biz şimdi padişahın huzurunda bulunuyoruz.Şahsi irademize malik değiliz..İrade onundur.bize gel derler biz geliriz.bize çıkın gidin derler ;çıkar gideriz.Böylece şu anda irademize malik değiliz.Ne zaman huzuru şahaneden  çıkarız, o zaman irademize malik oluruz. Ehlullah ise her an Allah'ın huzurundadır.Bundan dolayı onlar iradelerine hiçbir an malik değillerdir.Daima Allah'ın iradesi ile hareket ederler.Huzurundan ayrılmazlar ki iradelerine sahip olsunlar"demiş.Padişah bu açıklamaya hayran kalır ve Seyyid 'aleyhine olan şikayetlerin lüzumsuz olduğunu anlar ve Seyyid'in incitilmemesini şeyhülislama irade eder.