Hak Teala'nın yarattıkları ile irtibatı meselesinde bilgi üç türlüdür.İlmel yakin olanı,kulaktan dinlemekle elde edilen bilgi taklittir.İlmel yakin olan ilmi istidlalidir.Aklın delillerine dayanır.Bu en aşağı derecede olan bilgi,aynel yakin ve Hakkal yakin mertebesinin ilmi değildir.Zahir ulemasının bilgisi olan bu mertebede durmak sakin olmayıp diğer mertebelere ulaşmak gerekir.Bu mertebelere ulaşmak içinde tecellizati ateşinden pişmek gerekir.Bir kimse balın vücudunu ve evsafını dinlese,o kişiye kulak tarafından gelen bu ilim bir ilmi yakindir.Ondan sonra balı görse, ilmi bir derece daha terakki edip aynel yakin mertebesi hasıl olur.Ve ondan sonra o gördüğü baldan yese , ilmi bir derece daha terakki edip hakkal yakin mertebesine çıkar.Keza Ateşin varlığını işitmek ilmel yakin, görmek aynel yakin,ve ateşte yanmak hakkal yakin mertebeleridir.Rubai:
"Ey dost, seni her mekanda arar idim.Her dem senin haberini bundan ve ondan isterdim.Seninle kendime baktım;muhakkak sen idin.Senden nişan istediğimden dolayı utandım."
İnsan yanmadıkça o aynel yakin değildir."yakin" istersen ateş içinde otur.Tecelli zat mertebesinde,aynel yakin ile hakkal yakin arasında fasıla yoktur.Aynel yakin demek hakkal yakin demek olur.
Dinlemenin faydası yok mudur? diye bir soru sorulabilir.Kulak kemali dikkatle dinler ve bu manaya nüfuz ederse ,göz mesabesinde olur.zira maani gıdayı ruhtur.gıdayı suri nasıl bedene karışırsa hakiki mana ruha karışır ve göz vasıtasıyla kalbe gelen ilim kadar kuvvetli olur
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder