DİL

Dil, Hak Teala'nın acaip kudretindendir. Görünürde bir et parçasıdır. Gerçekte, onun tasarrufu altındadır. Bütün vücudda olan nesneler, belki yoklukta olan nesneler de onun tasarrufundadır. Belki aklın vekilidir ve hiçbir nesne aklın kapsam dışında değildir. Vehme yahut hayale gelen her şeyden dil haber verir. Diğer uzuvlur böyle değildir. Renkler ve şekillerden başkası gözün tasarrufunda değildir. Sesten başkası kulağın tasarrufunda değildir. Her uzuv bir yere tasarruf eder , daha fazlasına etmez. Dilin tasarrufu, gönlün tasarrufu gibi her yere ulaşır. Dil gönülde olan suretleri alıp onlardan haber verir. Dilden gönle nice suretler ulaşır. Mesela dil huşu içinde yalvarsa ve ağlasa, gönül bundan acıma ve tasa sıfatını alır ve gözden yaş çıkmaya başlar. Gönülde dille söylenen uygun bir sıfat ortaya çıkar. Dil batıl söz söylese gönül kararmaya başlar. Hak sözler söylemeye başlasa aydınlanmaya başlar. Yalan söylese gönül kararır. Dilin şerrinden ve afetinden sakınmak, dinin lüzumlu işlerindendir.