İNSANI KAMİLİN DAVRANIŞLARI

 

*Herkese akli seviyesine göre konuşur.Derecesine göre muamele eder.

*Bütün işlerinde yumuşaklıkla ve acele etmeden hareket eder daima orta yolu tutar.Dünya ve ahiret ehlinden olmak üzere her zümreden farklı insanlarla karşılaşır.onlara hoş ve tatlı sözler söylerDüşüncesiz ve seviyesiz kişilerden gelecek bir zarara katlanmaklaon zarardan kurtulmuş olur.

*Lisanını güzel sözlere alıştırır, herekese hayır söyler; karşılığında hoş cevaplar alır.Bütün insanlar hakkında hayır ister, herkese şefkat nazarı ile bakar.Herkes hakkında hüsnü zan besler.Herkesi kendisinden üstün ve faziletli bilir.Malını bedenini ve hatta kanını bile Allah rızası için kullarına tasadduk etmeye niyet edip herkesten razı olur.İki cihanda hiç kimseden bir şey talep etmez.böylece bütün güzel ahlakları şahsında toplamış ve tamamlamış olur.

*Eğer yolda giderken kendisinden bir şey yere düşse düşen nesne, kitap, elbise veya bin dinar olsa , geçip gitmişse o şeyden vazgeçip yoluna devam eder.Onu almak için ne kendisi geri döner ne de birisini gönderir.Hemen onu orada unutur.Kendisini arkadan çağırana cevap vermez.

*Mekan, zaman, insan ve hayvanda uğursuzluk olduğuna inanmaz.Bunların hepsini hayra yorarak uğurlu bilir.Fukarayı zenginlere tercih eder, ahiret ehlini dünya ehlinden üstün tutar ve onlara hürmet eder.,

* Hadis, tefsir ve şeriat ilminden büyük haz alır ve bunu insanlara bildirir.Vaiz, müderris müezzin, imam, kadı, müftülük gibi resmi görevleri kabul etmez.Ne başkaları tarafından yazılmış mektup ve dilekçeleri imzalar ve ne de hakimlerin kapısına girerKimseye vekil, kefil, vasi ve mütevelli olmaz.Hiçbir makam ve mevki ile mukayyet olmaz.Amirle, devlet büyükleriyle , tüyü bitmemiş delikanlılarla ve kadınlarla sohbet etmez.Hiçkimseden bir şey istemez emanet kabul etmez.kimseyi özel hizmetinde istihdam etmez.

*Harama katiyyen el uzatmaz.dinini dünyaya satmaz.Kendi evinin işleriyle ilgilenir, eşine ve çocuklarına adaletli davranır.Onları terbiye ederek yumuşak  ve tatlı şeyler söyler.Huzurunda ve gıyabında kimseyi incitecek söz söylemez.

*Alçak gönüllü kimselere daha fazla mütevazi olur.mütekebbirlere müsamaha gösterir.Hizmetçisi ile birlikte yemek yer.yolda asa ile yürüyerek camiyegider.Evin ihtiyaçlarını çarşıdan kendi satın alıp getirir.Merkebe biner onun bakımını ve hizmetini kendisi yapar.Komşuların üzerine düşen hizmetleri olursa , minnetsiz görüverir.

*Alimlere hürmet eder, büyükleri ağırlar, zayıfların yardımına gider.Hediyeyisahibinden hürmetle kabul edip , mükafatını  fazlasıyla verir. Yetimin başını okşayarak onlara meyve ve para verir.Misafire yemek yedirir.Ziyarete gelenlere ikram eder.Her türlü hizmetlerini kendisi görür.Evcil ve vahşi hayvanlara,kuşlara ve haşerata merhamet ve şefkat eder, onları incitmez.Gördüğü yiyeceklerden kedilere birer lokma verir.Haşeratı öldürsede ateşe atmaz.Bundan başka hiçbir  hayvanı öldürmez.

Revadır gerçi öldürmek yılanı/ Veli derviş isen incitme canı