İŞİN ÖZÜ

Peygamber,Evliya, insan-ı Kamil libasından tecelli eden Hak Teala'dır. Niyazi Mısri hazretleri bu özü şöyle ifade etmişti:
"Dermân aradım derdime"isimli ilahisinde :
Sağu solum gözler idim
Dost yüzünü görsem deyû
Ben taşrada arar idim
Ol cân içinde cân imiş
Öyle sanırdım ayrıyam
Dost gayrıdır ben gayrıyam
Benden görüp işiteni
Bildim ki ol cânân imiş"
Hazreti Mevlana efendimiz  "Müstezad" isimli şiirinde bu hususu aşikar eder:
"Kesiretül tecelli olan maşuk-ı hakiki her lahzada bir şekil ile zahir oldu; gönül kaptı ve gizlendi. Yar-i hakiki her dem başkalarının libasıyla zahir oldu. Gah ihtiyar ve gah delikanlı oldu. Gah Nuh oldu ve cihanı duası ile suya gark etti. Kendisi gemiye gitti. Gah İbrahim Halil oldu ve ateş içinde zahir oldu, ateş ondan gülistan oldu. Yusuf oldu ve Mısır'dan alemin Ruşen-geri olan bir gömlek gönderdi. Yakub'un gözünden nurlar gibi zahir oldu. Nihayet gözü aşikar oldu; Muhakkak Musa (a.s)'ın yed-i beyzasından olan dahi O idi. Çobanlık ederdi, asaya gitti, yılan sıfatında üzerinde zahir oldu. Ondan büyüklerin gahri oldu; nice bir dem, teferrüç cihetinden bu yeryüzü üzerinde dolaştı. İsa oldu ve dönücü kubbe-i felek üzerine zahir oldu; teşbih edici oldu. Gelip gittiğini gördüğün her ferd dahi hep O idi. Nihayet şekli Arabi'den zahir oldu, cihanın darası oldu; hayır hayır ki, bir saf-derun suretinde "enel Hak" diyen dahi O idi. O darağacında zahir olan Mansur değil idi; cahil olan şüphede oldu. Mevlanayı Rumi küfür sözünü söylememiştir, söyleyemez, ona münkir olmayınız. Kafir o kimse olur ki, inkar ile zahir oldu, cehennemliklerden oldu."...