Malum olsun ki Hakk'ın kurb ve ittisali iki nevidir. Birine "kurb-i nevafil" ve diğerine "kurb-i feraiz" derler. Kurb-i Nevafil "Fena fillah " mertebesi olup, Hakk bu mertebede "Onun işitmesi, görmesi ve dili ve eliyim" hadis-i kutsisi mucibince,abde(kula) alet olur. Binanaleyh abd Hak'la söyler ve Hak'la işitir ve Hak'la görür ve Hak'la tutar. Bu suretle Hakk, abdin fiillerinin faili olur.
Kurb-i feraiz beka-billah makamı olup bu mertebede abd, Hakk'a alet olur. Bu mertebede abd, Hakk'ın fiillerinin faili olur ve Hakk sıfatı kelam ile zahir olduğu vakit, o abdin lisanını kullanır. Nitekim hadis-i şerifte "Allah Teala kulunun dili ile, semiallahu limen hamideh der"
İttisal, birbirinden başka olan iki şeyin birbirine bitişip birleşmesine derler. Halbuki insanın Rabbi'nin, insanın canına ve manasına olan ittisali bu kabilden değildir. Tarife, keyfiyete ve kıyasa sığmayan bir ittisaldir. Zira vücutta vahdet vardır, kesret itibaridir. Bu hal bir örnekle akla yakın hale getirilmek istenirse su ve buz misali verilir. Su ve buz arasında ittisal vardır. Birbirine muhalif olan iki şeyin birleşmesi, birinin diğerinin içine girmesi kabilinden değildir. Belki buz, sudan başka bir şey değildir. Aralarında ancak taayyün ve suver perdesi vardır. "Nerede olursanız O, sizinle beraberdir"(Hadid 57/4),"Ve biz o kimseye şah damarından daha yakınız"(Kaf 50/16), "Biz o kimseye sizden daha yakınız velakin siz göremezsiniz"(Vakıa 56/85) ayetlerindeki manalar için su ve buz örneği verilemez. Su ile buzun ittisali tarife ve kıyasa sığar;çünkü su malumdur. Fakat Hakk'ın zatı ve hakikati meçhuldür olduğundan eşya ile ittisalini tarif ve kıyasla anlatmak mümkün değildir. Ancak zevken anlaşılır...
Kurb-i feraiz beka-billah makamı olup bu mertebede abd, Hakk'a alet olur. Bu mertebede abd, Hakk'ın fiillerinin faili olur ve Hakk sıfatı kelam ile zahir olduğu vakit, o abdin lisanını kullanır. Nitekim hadis-i şerifte "Allah Teala kulunun dili ile, semiallahu limen hamideh der"
İttisal, birbirinden başka olan iki şeyin birbirine bitişip birleşmesine derler. Halbuki insanın Rabbi'nin, insanın canına ve manasına olan ittisali bu kabilden değildir. Tarife, keyfiyete ve kıyasa sığmayan bir ittisaldir. Zira vücutta vahdet vardır, kesret itibaridir. Bu hal bir örnekle akla yakın hale getirilmek istenirse su ve buz misali verilir. Su ve buz arasında ittisal vardır. Birbirine muhalif olan iki şeyin birleşmesi, birinin diğerinin içine girmesi kabilinden değildir. Belki buz, sudan başka bir şey değildir. Aralarında ancak taayyün ve suver perdesi vardır. "Nerede olursanız O, sizinle beraberdir"(Hadid 57/4),"Ve biz o kimseye şah damarından daha yakınız"(Kaf 50/16), "Biz o kimseye sizden daha yakınız velakin siz göremezsiniz"(Vakıa 56/85) ayetlerindeki manalar için su ve buz örneği verilemez. Su ile buzun ittisali tarife ve kıyasa sığar;çünkü su malumdur. Fakat Hakk'ın zatı ve hakikati meçhuldür olduğundan eşya ile ittisalini tarif ve kıyasla anlatmak mümkün değildir. Ancak zevken anlaşılır...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder