VAHDET MAKAMI:ENEL HAKK

Seyrü süluk esnasında bir makam vardır ki, o da vahdet makamıdır. Salik o makamda her şeyi hatta kendisini Hakk'da fani ve ancak Hakk'ın baki olduğunu görür. O anda bazı sufiler "enel Hakk" yani bende zuhur eyleyen Hakk'tır derler. Fakat bu tecelli daimi olmadığından o zevk zail olunca "enel abd"yani ben bir kulum derler. Hallac bunlardan biridir. Firavun, bu tecelliye mazhar olmadığı halde ilahlık davasına kalkışarak söylediği için lanete sebeb olmuştur. Hz.Mevlana bu durum için:
Enel Hakk sözü mansurun dudağında nur iken, Ene Rabbukümül a'la" ibaresi Firavunun dudağında yalan ve iftira idi...