VARLIK MERTEBELERİ(MERATİB-İ VÜCUD)

Vahdeti vücud'a göre Zat'ın madde aleminde zuhur ve tecellisi bir takım mertebe ve safhalardan sonra olmaktadır. Her zuhur ise ayrı bir alem demektir.Tecelli ve zuhur sayısız olduğuna göre alemlerde sayısız demektir. AHİR İLE MAZHAR ARASINDAKİ İLİŞKİYİ İNCELEMEYİ KONU EDİNEN İLİM dalına meratib-i vücud(vücud mertebeleri) denir. Varlık mertebeleri hususunda "Beş Hazret" denilen bir anlatım vardır. Vücud her bir mertebede farklı tezahürler gösterdiğinden dolayı farklı isimler altında arzı endam eden aynı şeydir. 

Bu mertebelerin BİRİNCİSİ "LA TAAYYÜN MERTEBESİ: Hakk'ın idrak edilmezliğinden bahsedilen bu mertebedir. Hazret-i Zat diye isimlendirilir 

İKİNCİSİ:"TAAYYÜN-ÜEVVEL mertebesi.Mutlak Zat'ın bilinmeyi isteme arzusuyla isim ve sıfatlarıyla ilk tecellisinin gerçekleştiği mertebedir. Ceberrut alemi,Hakikati Muhammediyye,Vahidiyet gibi isimler alır. 

ÜÇÜNCÜSÜ:"Taayyün-ü Sani;MELEKUT ALEMİ YAHUT Ayine-i Sabite ,Alem-i Emr gibi adlandırılır.Bu mertebe iilahi hüviyet ile maddi alem arasında bulunmaktadır.Burada eşya bilkuvve mevcud olup, henüz suretten yoksundur. 

DÖRDÜNCÜSÜ:ŞEHADET ALEMİ. mutlak zat'ın cüzlere ayrılabilen,bölünebilen, bitişebilen cisimlerin suretleriyle zuhur ve tecelli mertebesidir. Alemi Mülk,alemi his,alemi anasır diye isimlendirilir 

BEŞİNCE MERTEBE:İnsanı Kamil mertebesidir.Halife olarak yaratılan insan;"Allah, insanı kendi suretinde yarattı"hadisiyle ifade edilmiştir.