GÖRÜŞÜN ÜÇ TÜRÜ

İnsanlar üç kısımdır.Birinci kısım olanlar sadece görünen bu suret alemini görür,batını müşahede edemez.İkinci gurupta olanlar Zahiri görmezler sadece batını görürler.Üçüncü gurupta olanlar hem zahiri görürler hem batını görürler.Bu insanların birinci gurubuna ehl-i fark ismi verilir ki suretin ötesini göremezler.İkinci taife ki bunlar  gözünde suret gaib olmuş "ehl-i cem"dirler.Üçüncü gurup ise "cem'u'l-cem yahut fark-ba'de'l-cem"dir.Birinci gurup eşyayı duyu organları ile müşahede ederler ki bu noktada bütün insanlar müsavidir.İkinci gurup suret alemini karanlık gören Fenafillah halidir.Üçüncü gurup ise fiil,sıfat ve zat'ın vahdetini gören "baka-billah"halidir.Her üç mertebe ehlinin gözleri açık,kulakları keskindir.Her üç mertebeye aşina olanlar insanlarla hoşluk içindedirler.Çünkü her mertebenin halinden haberdardırlar.