Kaza ve Kader imanın en esaslı temellerindendir.her ikisine de iman farzdır.akılla kavranması zor,anlaşılması güç mevzularının başında gelir.Önceki ümmetler bu yüzden delalete düşmüş mahvolmuşlardır.
Kaza ve Kadere iman, Allah'ın ilim, irade ve tekvin sıfatına iman demektir.
Kaza ve kaderin tarifi itikat mezhebimiz olan İmam Maturidi ve İmam Eşari'nin izahı içinde anlaşılabilir haldedir.Biri; Ezelden bütün eşyanın vücuduna taalluk eden ilmi ilahi..Diğeri ilmi ilahiye mutabık bir surette Kainata ezelden taalluk eden ilahi irade ..Bunlar izah değil tariftir.
Bu hususların izahı için kişinin bazı mevzuları bilmesi gerekir.
1-Allah insanları arzuları üzerine hareket etmek kabiliyetinde halketmiştir.
2-Bundan dolayı Allah ihtiyara bağlı olan bu işleri , insanların dilemelerine, arzularına ve ihtiyarlarına uygun olarak irade ve icad buyurur ki bu irade ve icad evvelden mevcut olup , kanun şeklinde kainatta Sünnetullah ismi altında caridir.
3-İnsanların irade ve ihtiyar sahibi bir mahluk olması da Allah7ın dilemesi ve takdir buyurmasıyla olmuştur.
4-Allah insanın istediğini yapabilir bir surette olmasını dilemiş ve öylece halketmiştir.Bunun için insan kendi istek ve ihtiyarı ile bir şey yapmak, veyahut yapmamak iktidarına maliktirler.İki cihetten birini tercih ve ihtiyar edebilir(İsteyen iman eder, isteyen iman etmez)
KADER:Kalemi ala ile Allah7ın dünyalar, alemler yaratılmadan evvel yazılmış arzusudur.
KAZA :bu muradın oluşudur.Kaza ve kader insanlar içindir.Bundan dolayı insanlar ebedidir.Ezeli değildirler.Kader ve kaza hürmetine Cenab-ı Allah her esmasının altına Rahim esması ile gizlenmiştir.Her şey Allah'dan olduğuna göre ; bizi muhafaza et demek lüzumu ortaya çıkar(Ya Hafız) bize acı, afat verme demek suretiyle Cenab-ı Hakk daima kendini tesbih ettirmektedir.Ezeldeki yazılış kaderdir.Mesela hava, su , ateş,toprak yaratacağım, bunlara bir çok hassalar verip değişmez kanunlar ile yekdiğerine bağlayacağım.Bunlarda fiziki kimyevi bir çok kanunlar veperensipler vardır.Su sıcağa maruz kalacak , buhar olacak, buhar soğuğa çarpacak su olacak.kar olacak, arz çekimi ile düşecek.değişmeyen hadiseler muradın tezahürü, oluşudur.İşte bu kazadır.Suyun yaratılışı muraddır.Muradın tecellisi kaderdir.Suda bir çok hassa vardır; buhar olma, kar olam, buz olma, gıda olma, bunlar kaderin muhtelif tecelli şekilleridir, değişmez.Bütün bu oluşular bir kanun altında ceryan eder.
Kaza ve kader, Hayır ve şer Allah'dandır.Allah dünyaları yaratmadan evvel , ben şöyle bir dünya yaratacağım.Bunun işlemesi değişmeyen cazibe kanununa kimyevi, fiziki,astronomik kanunlara, hayat kanununa, tekamül kanununa tabiolacak.Bunların hepsine Allah7ın lügatinde Sünnetullah denir.Bunlar inanan, inanmayan , canlı, cansız,veli ,kafirmümin, dinsiz herkes için aynıdır.Bu kanununda adalet prensibi ve ahlak prensibi gizlidir.Kader Allah7ın Cemal esmasına bağlı,Rahman ,Rahim sıfatıyla süslenmiş kudreti ilahiyenin azamet ve haşmetinin tezahürleridir.Bu dekoru hazırlamasındaki muradı ilahi , hay ile tecelli edip , gizli hazinesini görmek arzusunda bulunmasının, görülür ifadesidir.
Muhatabım olacak bir şey yaratacağım.Buna adalyet ve ahlak prensiplerinin değişmeyen bir zemini, bir mekanı hazırlayacağım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder