HER ŞEY CANLIDIR VE ANLAYIŞA SAHİPTİR

Alemde cansız hiçbir şey yoktur."Gökte ve yerde olanların hepsi Allah'ı tesbih ederler" ayeti (İsra 17/44 )bunun delilidir.Yaratılanlar sınıflandırılırken biz cansızlar/bitkiler/hayvanat/insanat diye bir ayrım yaparız.Bu bizim tasnifimiz olup bu değerlendirmeyi hareketlilik,büyüme,üreme v.s kriterleri ile yaptığmız için cansız dediğimiz şeye(toprak,maden v.s) bu kriterleri karşılamadığı için "cansız" deriz.Halbuki hepsi canlıdır.Hak Teala'yı tesbih ederler.Dağlar Hz.Davut'a cevap verir,demir madeni onun elinde mum olur.Rüzgar Hz.Süleyman'ın emrindedir.Efendimiz (sav)'in bir işareti ile ay ikiye ayrılır.Karun'u yer içine çekerek yutar.Taş Hz.Ahmed'e selam verir.Dağ Hz.Yahya'dan haber verir.Cemad dediğimiz şeyler Hakk'ı tanırsa insan denilen biz neden tanımıyoruz.Cemadadın tesbihini niçin duymuyoruz.Temizlenmiş olan ruhlar,bu tesbihleri duyarlar.Ancak,toprak olan dünyaya meyl bizi kör ve sağır eder.Kur'an ve hadisteki bu tür fizik ötesi şeyi zahir ehli tevil ederler.Beş duyusuna esir olanlar gaybın esrarına ağah olamazlar.