ELEŞTİRMEK ELDEN VE ELEKTEN GEÇİRMEKTİR

 ELEŞTİRMEK ELDEN VE ELEKTEN GEÇİRMEKTİR

1. Eleştiri dışı kişi ve kurum yoktur. Fakat usulünce, adabınca, erkanınca yapılmalıdır.  Küçük büyüğü, evlat babayı, talebe hocayı eleştirebilir ancak üslup tersinin aynısı olamaz. Yani küçük büyüğü, evlat babayı, talebe hocayı eleştirirken büyüklerin küçükleri eleştirirken kullandığı üslubu kullanamaz. İki konum arasındaki uyumu "üslup" belirler. Yoksa eleştiri zayi olur, eleştiren de zor duruma düşer.

2. Eleştiri bir sorumluluk olduğu kadar haktır da. Bu hakkı, hak edenler kullanmalıdır. Doğru olan beyazın griyi eleştirmesi siyahın değil. Bu sadece "usulden" değil "esastan" da yanlış olur. Loto oynayan birini eleştirmek kumarbaza düşmez, sigara içeni eleştirmek ayyaşa düşmez, alimi eleştirmek cahile düşmez.

3. Eleştiri sonuçta ortalığı yakıp tarumar ediyorsa o eleştiri değil saldırı, düzeltme değil bozma, inşa değil imha, tamir ve tashih değil tahrip olur.

4. Eğer eleştiriden korkuyorsanız, dünyada hiçbir şey yapmadan geçip gideceksiniz demektir. Onun için eleştiriden kaçmak istiyorsan hiçbir şey yapma, hiçbir şey söyleme, hiçbir şey olma.

5. Eleştiriyi olumlu ve olumsuz olarak düşünebiliriz. Olumlu ve faydalı eleştiride niyet güzelliği ve üslup güzelliği vardır. Olumsuz eleştiride ise bu ikisini asla bulamazsınız. Böyle kimseler her şeyde bir olumsuzluk ararlar. Gerisinde hissi ve nefsi mülahazalar vardır; rekabet, kıskançlık vs gibi. İyi niyet yerine, maddi ve manevi zarar verme vardır.

6. Hatalarımızın uygun şekilde bizlere ifade edilmesi ve bizim bunları kabul etmemiz şahsi kemalat açısından gereklidir. Zira teftiş edildiği vakit sevinen, eleştirildiği vakit tebessümle karşılayan kimse büyük adamdır.

7. Eleştiri yapan çok olur, ancak yol gösteren az olur. Eğri düzü beğenmez, bu da bizi beğenmez. Dolayısıyla sadece hata değil çare de bulun ve gösterin.  Yakınmayın, şikayet etmeyin, görevinizi yapın.