İNS ANI KAMİL VE KABE

Malyum olsun ki ; suret-i Kabe'de Zat'ın zuhuru , esma ve sıfat iledir.Suret-i insaniyyede Zat'ın zuhuru ise , esma ve sıfat ile beraber bir de sıfatı kevniyye iledir.Her ikisinde zuhur, bu vech ile muhteliftir.Binanaleyh insan, Kabe'ye nisbetle mazhar-ı etemdir.Zira Kabe'de fakr ve gına ve hayat ve memat-ı suri  ve tenasül,doğum,hastalık, yemek ,içmek gibi bilcümle sıfatı münfaile-i kevniyye yoktur.Ve onda ancak Zat'ın esma ve sıfatıyla zuhuru vardır.Bu sıfatı kevniyyeden ari olduğu için ,Kabe şeran kıble-i ibadet olmuştur.Ve insanı Kamil Kabe'den daha tam  olduğu halde bu sıfatı kevniyyeye de mazhariyetinden dolayı şeran kıble ittihaz olmamıştır..Kabe'nin tavafı , mahluk tarafından bina olunan sureti için değil , Hak olan hakikatı içindir.Nitekim meleklerin Adem'e secdeleri  de onun sureti için değildir.İmdi insanı Kamilin hakikatı Hak olunca , onun sıfatı kevniyyesinden  kat'ı nazar olunarak mahza hakikatı için tavaf olunur.(Beyazid-i Bestami hazretleri Hac niyetiyle çıktığı yolculukta bir insanı Kamil'e rastlamış ve o insanı Kamil,makbul bir hac istiyorsan benim etrafımda dön demiştir)