Umumi surette ilim iki kısımdır.Birisi taklidi; diğeri tahkikidir."İlmi taklid" papağan kuşu gibi öğrenilen ilimdir ki, sahibinin malı değildir , ariyettir.Ulema-i zahirenin kitaplardan öğrenip halka sattıkları ilimdir.Bu ilim itirazlar ile mütezelzil olur."İlmi tahkik" ise , insanın ruhunu tatmin eden ve şüpheden ari olup hiç itiraz ile mütezelzil olmayan ilimdir ki, buna ilmi yakin derler.Ve bu ilim sahibinin malıdır.İlmi taklid ise canımızın vebalidir ve sıklettir(yüktür)Ve biz ise ariyet olan bu ilmi taklidiyye yapışıp , bizim malımızdır diye cemiyet içinde oturmuşsuzdur.Tevhid ilmi tahkik ve zevk cihetinden olmamış bulunursa , akli delile dayanır ki bu itiraz ile yıkılır.İlmi taklide yapışan akıldan cahil olmak ve bu aklı terk edip deliliği ihtiyar etmek lazımdırZira bu akıl sermayei vebaldir ve nefsani kuvvetler tarafından faaldir.Nefsin fayda olarak gördüğü her bir şeyden kaçmak gerektirNefis zayıflayınca ruh kuvvet bulur.Her kim seni methederse ona söv.Sermaye ve kazancı müflise ödünç ver.Zira müflise ödünç verilen şeyi geri almak mümkün değildir.
Burada melamet ifade edilir ki melamet içini kamilen Hakk7a tevcih etmek ve halkın tenkit,itiraz ve aşağılamasına kulak asmamaktır.Eminliği bırak.Mekri ilahiden emin olma.Zira Hakk'ın imtihanları çoktur.Korkuyu ve ihtiyatı nefse meleke yap.Nefsin eneniyeti mevhumesi olan namustan vazgeç, ancak namusu şeriyi muhafaza et.Nefsani olan halk nazarında , nefsin kibir ve azametini terk etmiş olmak suretiyle rüsvay ve meşhur ol.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder