MAĞRİPLİ BİR PADİŞAHIN ÜÇ AYETTEKİ TEREDDÜDÜ

Mağrip padişahlarından veya umerasından bir zat,bir şeyhe derki:"Üç ayeti kerimede şüphem var,lütfen bunları izah et ki şüphem zail olsun".Birisi:Cenab-ı Hakk buyuruyor ki:"Hakikaten insan için ,kendi çalıştığından başkası yoktur.Hakikaten çalıştığı ilerde(kıyamet gününde mizanda)görülecek"(Necm 53/39-40).Halbuki bizim sa'yımızın.ibadet ve taatımızın ne hükmü var?Bununla nasıl Niam-ı Cinanı(cennet nimetlerini) buluruz?"O zat cevaben buyurur ki:"Evet doğrudur.Bu ayet-i Kerime Muktezayı Adli İlahidir.Niam-ı Cinan vesair nimetleri bulmak ise,muktezayı adl olmayıp,muktezayı Fazlu Keremi Sübhanidir".

Padişah ikinci hususu söyler:"Peygamber Efendimiz(s.a.v):Cera macera ceffel kalem"buyurmuş.Madem ki olan olmuştur."Her gün O bir iştedir"ayeti kerimesinin tevili nedir? ve nasıldır?".O zat cevaben buyurur ki:Cera macera ceffel kalem )emri doğrudur.Mukadderatı ilahiyye ezelde olan Takdiri ilahidir.değişmiz."Her gün O bir işdedir"ise o mukadderatın şimdiki zuhur asarıdır.Zuhuru asard'a ,mukadderatın tağyirini icab ettirmez.Cenabı hak,takdirini yine takdiri ile tağyir edebilir.Hususiyle Ezel,Ebed,Hal,Mazi ve istikbal,zaman ve mekan mefhumları,hep bize göredir.Cenab-ı Hak zamandan ve mekandan münezzehtir.Hakk'a nisbetle o gün aynıyla bugündür.Mukadderatımızı işte şu anda takdir buyuruyor.Üçüncü tereddütü nakleden anlatmamıştır.Padişah bu üç cevap üzerine o şeyhe ellibin altın verdiği rivayet olunur.