Gavs, “mukarrabîn”den, yani Hakk’a yakın olanlardandır. O, kendi döneminde cemaatin efendisidir. Onlardan bir kısmı zahirde hüküm sahibidir ve makam yönünden batınî hilafeti elde edebileceği gibi zahirî hilafeti de elde edebilir. Bu kısma örnek olarak Ebû Bekir, Ömer, Osman, Ali, Hasan, Muaviye b. Yezid, Ömer b. Abdulaziz ve Mütevekkil’i verebiliriz. Bir kısmı ise, özel anlamda batınî halifelik sahibidir, zahirde yöneticiliği yoktur. Bu kısma örnek olarak Sebteli Ahmed b. Harun er-Reşid’i ya da Ebu Yezid el-Bestami’yi verebiliriz. Kutubların çoğunluğunun dünyevî bir hükümdarlığı yoktur. Bu durumda, görüldüğü üzere hepsinin ortak paydası manevî hükümdarlık oluyor. Seyyid Muhammed Emin İbn Âbidin (ö.1258/1836)’e göre, kutub, mutasavvıfların ıstılahında bâtın halifesidir ve kendi döneminde yaşayan insanların efendisidir. Bütün makamları ve halleri kendisinde topladığı ve bütün bu makamların ve hallerin onun etrafında dönmesi nedeniyle kutub diye isimlendirilmiştir ki ismi, değirmen taşına yerleştirilen ve taşların onun etrafında döndüğü demir kutubtan (iğden) alınmıştır.
Aslında makro âlemden mikro âleme kadar evrendeki her şey dönmektedir. Bu durum şöyle anlatılmaktadır: “Uzaydaki uydular, gezegenler etrafında; gezegenler güneşler etrafında; güneşler galaktik merkez etrafında; galaktik merkez kendi ekseni etrafında, galaksiler süper galaksiler etrafında dönerler. Bu büyük âlemi uzmanlar, “makrokozmos” olarak adlandırmaktadırlar. Maddenin en küçük elemanı olan atomda da benzer planlamayı ve dengeli bir tasarımı görmek mümkündür. “Mikrokozmos”un harika düzeni içinde elektronlar, çekirdek etrafında; elektronlar kendi ekseni (spin) etrafında dönerler. Atomlar, fiziksel yasalarla, kimsayal prensipler ve matematiksel denklemlerle bağlandığı moleküller çevresinde hareket edip sürekli bir titreşim halindedirler.”
Dolayısıyla en küçük âlemden en büyük âleme kadar her şeyin, merkezdeki sabit bir gücün etrafında döndüğü gibi, manevî âlemde de her şey kutub denen bir sabit gücün etrafında dönmektedir. Nitekim “Meleklerin de Arş’ın çevresinde dönerek Rabb’lerini hamd ile tesbih ettiğini görürsün”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder