27 Ekim 2025 Pazartesi

ÜÇ HUY

 "Üç huy vardır ki onlar kimde bulunursa o, Allh'ın sevgili has kullarından olur. Bu üç huy: 1) Kader'in hükmüne râzî olmak, 2) Allh'ın haram kıldıı eylere karı sabretmek, 3) (sâdece) azîz ve celîl olan Allh'ın zâtı için öfkelenmek", ve ikincisi de: "unlar îmanın zayıflıındandır: 1) Allh'ı kızdırmak bahâsına insanları râzî etmen, 2) Allh'ın verdii rızıktan dolayı insanları övmen, 3) Allh'ın sana vermedii rızıktan dolayı insanları kötülemen. Bir kimse ne kadar iddetle isterse istesin, Allh'ın nasîb etmedii eyi sana getiremez. Hiç kimsenin honutsuzluu da Allh'ın sana verdiini geri alamaz. Allh, hikmetiyle ve büyüklüüyle, huzur ve ferahı: 1) Kader'e rızâ'ya, ve 2) kuvvetli îmana; kaygı ve üzüntüyü de: A) üpheye, ve B) kaderine itiraz etme'ye yerletirmitir" 

Kazâ'nın zâhirine bakıp da iin aslında bir sebeb-sonuç ilikisinin mevcûd olduunu vehmetmek vahim bir hatâdır. Cenâb-ı Hakk, Ezel'de, Zât'ını bir sebebsonuç ilikisiyle kayıt altına almaksızın Kader'i tâyin etmitir. Kader'de, yalnızca, Cenâbı Hakk'ın (hikmeti sâdece ve sâdece Zâtı'na mâlûm olan) Hükmü vardır. Bu Hüküm ise: 1) "sebeb-sonuç ilikisi"nden baımsızdır; ve 2) bu ilikinin, insanın nefsinin kendi hayâlinde tahrîk ettii vehmî zuhûruna da takaddüm eder. Beerin Akl-ı Meâ'ının kendisine telkîn ettii sebeb-sonuç ilikisi Kader'in halkedilmesinin temelinde yoktur. Bu iliki ancak, Kazâ'nın zuhurunda, olayların zaman içinde bir silsile tekil etmesinin mâkûlemizde (gene de Ezel'deki Kader hükmüne uygun olarak) ihdâs ettii bir vehimden ibârettir. 

Hiç bir iin Kader hükmünün dıında vuku bulmadıı ve kimsenin Kader'in hükmünü deitiremeyecei idrâki dâimâ zinde tutulmalıdır. Bu îtibârla, bâzı hareket ve davranıların "uurlu" ya da "uursuz" olduu vehmine, yâni nefsin insana, açık ya da kapalı bir biçimde, telkin ettii "Kader'in hükmünü deitirebilecei vehmi"ne kapılmamak gerekir. Bu kabil bir inanç bir tür irk-i hafî'den baka bir ey deildir. nsan bir takım hareket ve davranılarla ya da mezarlardan, meczûblardan, falcılardan ve cincilerden meded umarak Kader'i deitiremez. Baına ne gelecekse gelecektir. Dolayısıyla insan Kader'in hükmüne sabırla teslim olmasını bilmelidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder