SORULAR

 PÎR-İ MÜNÎR SEYYİD MUHAMMED NÛR HAZRETLERİ’NİN BÂZI ÂLİMLERE SORDUĞU SORULAR VE CEVAPLARDAN 

(SIFAT VE İSİMLER HAKKINDA) SORU VE CEVAPLARI 

“Bismillâhirrahmânirrahîm” 

Hamd, Allah’a mahsustur. O Allah ki, varlık göğünü en güzel isimlerinin kandilleri ile nurlandırmıştır. 

Tarafınızdan gelen mektubunuzu aldım. Hoca efendi hazretlerinin Prizren’de âlimlere hitap ederek sormuş olduğu soruları ve ne yönden açıklamasının yapıldığına dair bizden açıklama istiyorsunuz. Bu fakirin bu sorulardan ve ne şekilde açıklandığı hakkında bir bilgim yoktur. Ancak incelik gösterip, açıklama yapmamı isteğiniz üzere gücüm derecesinde bir cevap yazıyorum.  

1. Soru: Sıfat ile isimlerin farkı nedir?  

Cevap: Bunlar zaten, gerek sıfat ve gerek isimler (esmâ) olsun tamamı zâtın açığa çıkardığı özelliklerden başka bir şey değildir. Hepsi, İlâh ile ilgili zatın dışında olan şeyler değildir. Fakat değerleri yönüyle bir birbirinden ayrılmış olmaktadırlar. Değer verme dahi nispet çerçevesindedir, Yani, yerler ve durulacak mekân ile ayakta durucudur. Değer verme ise; hayat, ilim, irade, kudret Hakk’a nispet edilir ise yani, Hak ile durucu olduğu yönüyle “Ümmehât-ı esmâ” (isimlerin asılları) olduğundan sıfat olarak tarif edilmiştir.  

Çünkü isimler, bu sıfatın ilgi duymasıyla ayakta durucu olur. Özellikle bu sıfat dahi ilgi duyma yönünden isim olur. 

2. Soru: Yücelik ile ilgili sıfatın tesir ediciliği ve tesir etmeyişi Hakk’a dayandırılır ise, küfür mü?  İsyan mı? Olur. Ve iradenin bütünlüğü ve bir kısmı, eski ve sonradan olan olması ve tesir eden ve etmeyen olması ne gibidir? 

Cevap: İradenin bütünlüğü ve bir kısmı, tesir ediciliği ve etmeyişi halk görüşü değeriyledir. Tesir edemeyenin kendisine özel ve bağımsız vücudu olmadığı, bundan dolayı vücudu olmayan şey vücutsuza nispet edilir. Yoksa hakikat hali üzere bir şey batıl değildir. Her bir iş bir ismin hükmünü meydana getirir. Bu görüş üzere aciz, bir şey yapamaz durumda olanın ve cahilliğin vücudu yoktur, ancak bir mertebede İlâh ile ilgili kemal ile meydana gelir. Küfür ve isyan cahillik mertebesiyle ayakta durucudur. Yüce Allah, bütün mertebeler ile tüm vakitlerde hükmünü açığa çıkarmış olmaktadır. 

3. Soru: İradenin yakınları olan şeyleri nedir? 

Cevap: İradenin yakınları olan şeyler yedidir. 1-Vücud. 2-Adem (yokluk). 3-Sıfat. 4-Kâdir. 5-Ezmîne (vakitler). 6-Emkine (yerler). 7-Cihât’tır( ﺟﻬﺎﺕ ) Cenab-ı Hak cümlemize hayır ve ilerlemeler buyurmasını dua etme ile bütün salik ve âşık mümin kardeşlerime aşkta kemâl dilemekteyim. Tamam oldu…

(HACI ABDÜLKADİR BEY-Pîr Muhammed Nuru’l Arabî Hazretlerinin Halifesi) 

            Not: Kâmil mürşit olan Hacı Abdülkâdir beyefendinin cevaplamış olduğu üç sorunun sâhibi Pîr Seyyid Muhammed Nûru’l Arabî olup bu soruları, bir mecliste bulunan Prizren şehri âlimlerine cevaplamaları için sunmuştur. Ne şekilde cevap verildiği veya verilmediği konusunda bir bilgi yoktur. Manastır vilâyetine gitmiş olan bazı Melâmi ihvanları, oradaki ihvanlardan bu soruları aynen alıp oturmakta oldukları kasabaya döndüklerinde çevrelerinde bulunan bazı bilgili kişilerden bu sorulara cevap ricâ etmişler fakat doyurucu bir cevap almamışlardır. Çevrelerinde cevap verebilecek kimse olmadığını anlamaları üzerine Pîr hazretlerinin seçkin hâlifelerinden olan Hacı Abdülkâdir beyden, bu sorulara Pîr hazretlerinin nasıl bir cevap verdiğini, vermediyse kendisinin cevap vermesi için, Manastırlı Niyâzî Efendinin bir mektup yazmasını ricâ etmişlerdir. Ve Niyazi efendinin yazmış olduğu mektuba cevap olarak Abdülkâdir Efendi yukarıdaki soru ve cevap şeklindeki mektubu yazıp göndermiştir. Yüce Allah, kendisinde razı, sırlarını kutlu ve ruhunu şâd etsin. Bu gibi kâmillere ihsan ettiği hikmetleri tüm âşık ve salik olan mümin kardeşlerimize ihsan etsin. Âmin