MANTIKUT TAYR'IN KUŞLARI

Feridüddin-i Attar hazretlerinin Mantıkut Tayr isimli eserine konu olan kuşlar ASLINDA BU DÜNYADAKİ BİR İNSAN TİPİNİ TEMSİL EDER.Bu insan gurupları,meşrepleri gereği bu dünya hayatı ile bir diyaloğ içindedir.Allah'a vuslat hususunda insanlara yol gösterici olan hüthüt kuşu aslında mürşitlerdir.Her bir kuşun fikirleri,yaşantıları,beklentileri konusunda müstakil bir kitap yazmak mümkündü.Bu kuşlardan bazıları şunlardır:

Hüdhüd kuşu(Sırtında tarikat elbisesi,başında hakikat tacı vardı.Akıl ve vehm kuvveti güçlüydü,iyi ve kötüden haberdardı..Padişahın kim olduğunu bilmekteydi.Kaf dağının arkasındaki sarayında bulunmakta,saray kapısının önünde hem nurdan hem zulmetten yüzbinlerden fazla perde vardır.diyerek diğer kuşlara –Padişaha gitmek hususunda davetkar ve önder olan kuş.

Bülbül kuşu;aşkın sırlarına vakıftı.Aşk canına zorbalık etmeye başlayınca taşkınlığa başladı ve onu gören herkes kendin geçip uyanık geldiyse mest gitti.

Papağan kuşu;şeker dilli,fıstıki bir elbise giymiş boynuna da altın bir gerdanlık takmıştı.Konuşmaya başlayınca ağzından şeker gibi tatlı sözler dökülürdü.Kuşların hızır’ı olduğum için yeşil giyindim,belki bu sayede abı hayat içerim diyen bülbüle Hüdhüd dedi ki:Ey devletten bir nişan elde edememiş.Canını feda etmeyen kimse er değildir.Hem abı hayatı istiyorsun hem canını seviyorsun

Tavus kuşu ;sırmalara bürünmüş ve süslü.çirkin yılanla olan arkadaşlığı nedeniyle cennetten kovuldu ve güzel ayakları gitti,çirkin ayaklara sahip oldu.Beni bu karanlıktan alıp cennete geri götürecek bir rehber arıyorum.Padişahın dergahına çıkacak biri değilim,dergahın kapısının önüne varayım bu bana yeter demişti.Bu dünya da başka bir isteğim yok,yüce cennet mekanım olsun bana yeter.

Kaz kuşu;suda yapmış olduğu temizlikle övündü.Şöyle dedi:Kimse her iki alemde benden daha temiz ve benden daha pak birisinden haber veremez.Her an güzelce yıkanırım,seccademi suyun üzerine sererim.Ben daima suda yaşarım,bu nedenle karada muradıma nasıl ulaşabilirim.

Keklik kuşu ,dağlarda mücevher aramakla ömrünü tamamlar.Mücevher tutkusu nedeniyle bir ayyağı balçıkta olan nasıl kuşların padişahına gidebilir.

Hüma kuşu;daima yükseklerde uçar,saltanat sahibidir.Padişahları tayin eder.

Doğan kuşu;Padişahların kolunda yer etmeyi sevmiş,sırf o kolda durabilmek için gözlerinin örtülmesine ve kafeste bulunmasına razı olur.Bu dünyada padişahın elinden bir lokma yeter bana.Padişahın kolunda bir ömür rahat yaşamak yeter bana.

Ala üveyik kuşu;benim için en güzel yer deniz kenarında olmaktır

Baykuş;En rahat edilecek yer harabelerdir.Çünkü defineler harabelerde bulunur.

Kuyruksalan kuşu;ben aciz,zavallı güçsüzüm.Benim gibi bir zavallı kuş padişahın huzuruna nasıl çıkabilir.
Bu konumda olan kuşların(insanların)seyrü süluklarının hikayesi anlatılır.