NEFSİN HİLELERİ

Binlerce hilesi ve düzeni olan ayartıcı düzenbazdır.Bir hal üzre kalmaz sürekli değişir,bazen lütuf yolundan çıkar bazen bela ve mihnete giriftar olur.Bazen gazap yolundan çıkarak kendi arzusunu elde eder.O'na ebğazullah(Allah'ın buğz ettiği) adını vermişler.
Zahidleri, zühd ve itaat yolundan çıkarır. Abidleri, ubudiyyet ve imtiyaz yolundan uzaklaştırır. Oruçluyu, oruç ve irfan yolundan , arifleri, marifet yolundan uzak tutar.Ne arif onun amellerini bilir ne de abid onun ne cins olduğundan haberdardır ne de zahid nefsin zühdünü bilir.Gaziye  gaza yoluyla, seyyide neseb yoluyla yaklaşır.Şehzadeyi, şeyhzadelik hülyasıyla meşgul eder.Şeyhi de şeyhlik makamının büyüsüne müptela eder ki sıfatlara takılıp Hak yolundan uzak düşsün..Nitekim Hak Teala şöyle buyurur:"İns ve cin şeytanlarını düşman yaptık.(Bunlar) aldatmak için birbirlerine yaldızlı sözler fısıldarlar"(En an suresi 112)
Nefsin bu işlerini tahkik ehlinden başkası bilemez.Hafızın karşısına hıfz yoluyla çıkar ve onu herkes beğensin diye güzel okumaya müptela eder ki Kur'an tilavetinden bir fayda hasıl olmasın.
Hiçbir his ve tabiat gözü onun fiillerini göremez.Çünkü o hile ile dolu bir düzenbazdır, halden hale girer, hilelerine bir son yoktur. Hakk'ı gören bir göz gerektir ki bu hilekar , düzenbazın işlerini bilsin  ve fiilleri üzerinde düşünsün.
Eğer kendini, kamil bir Hak ehline tam olarak teslim edip huzurunda ölü gibi itaatkar olmazsan, O da seni gassalın önündeki meyyit(ölü) misali yıkayarak seni senden temizlemese, Hakk'ın yardım ve inayetiyle, seni varlık vehminden kurtarmasa, Hakk'ın mana varlığından taze bir can bulmasan, hakikat gözü ile görür olmasan , nefsin fiillerini bilemez , nefsin marifetine asla eremezsin.Zira Hakk'ı tanımak için önce nefsi tanımak gerekir.