15 SORU

1318 tarihinde Emir Hüseyin'in elçisi Şebüster'e gelir.15 sorudan oluşan bir mektubu vardır ve Mahmut Şebüsteri hazretlerine kalabalık bir cemaatın içinde iken bu soruları cevaplanması dileği ile sorar.Bu on beş soru HAKİKATLARA İLİŞKİN sorulardır.Bu soruları Mahmut Şebüsteri hazretleri düşünmeksizin ve şiir diliyle cevaplar.Bu cevapları çok güzel ve hoş bulun insanlar hazretten rica ederlerde cevapları biraz daha açarak bunu kitaplaştırırlar.Bu kitabın ismine GÜLŞEN-İ RAZ ismini verirler.Sorulan on beş soru şunlardır:
1-TEFEKKÜR DENİLEN ŞEY NEDİR ?

2-YOLUMUZDA ŞART OLAN DÜŞÜNCE NEDİR ?
Hangi düşünceler ibadet,hangi düşünceler günahtır ?)

3-BEN KİMİM ? NEDEN KENDİNDEN SEFER ETMEK GEREKİR ?

4-YOLCU KİMDİR ? YOL GİDEN NASIL BİLİNİR ?
Kime işte bu kamil insandır denilir ?

5-VAHDET SIRRINA ERMİŞ KİMSE KİMDİR?BU ADAM NEYİ ANLAMIŞTIR ?

6-ARİF VE MARUF O BİR OLAN TEMİZ ZAT İSE ŞU BİR AVUÇ TOPRAK NİÇİN YE'SE GİRİFTAR OLMAKTADIR?
Arifin ve marufun(arif olduğu şeyin)bir olduğunu bilen çokluk diye beliren bir hakikat olmadığını sezen kimse "iyi ama öyle ise bu benlik kaydı,bu benlik ıstırabı nerden kaynaklanıyor ?Bir avuç toprak dediğimiz insanın başındaki bu dert neyin nesidir?

7-KİMDİR O "ENEL HAKK"DİYEN NASIL BİR SÖZDÜR BU? BÖYLE DİYEREK HALLAC HATA MI BUYUR DU?BU "ENEL HAK"SÖZÜ KEŞF-İ ESRAR-I MUTLAKTIR.EVET,LAKİN HAKK'TAN GAYRİ KİM "ENEL HAKK"TIR ?

8- MAHLUKA VASIL DEMEK HANGİ HİKMET İLEDİR ? Kİ SEYR-İ SÜLUKU ONUN, NASIL VE NİCEDİR ?
Mademki mutasavvıflar "iki"manasına gelecek her şeyi "La"süpürğesi ile süpürecek kadar"iki"sayısından rahatsızlar,şu halde "vasıl olmak" derken neyi kastediyorlar ?Zira vasıl olmak,ulaşmak,kavuşmak öncesinde ayrılık gerektirir ve hatta bu ikilik demektir.Bu takdirde vahdet ehli nasıl olurda vasıl olmaktan,yoldan ve yolcudan bahsedebilir ?

9-BİR YOLCULUKTAN BAHSEDİLDİ.BU YOLCULUKTA YAKINLIK,UZAKLIK,ÖNDE OLMAK,GERİYE DÜŞMEK GİBİ İFADELER BULUNDUĞUNDAN BUNDAN NE ANLAMAMIZ GEREKİR ?

10-VARLIK DENİZİNİN DALGALARININ SAHİLE TAŞIDIĞI İNCE MERCAN GİBİ SÖZLER NASIL BİR ŞEYDİR ?

11-)İNSAN ALEMDEN BİR PARÇADIR.FAKAT NASIL OLABİLİR DE PARÇASI OLDUĞU ŞEYDEN DAHA BÜYÜK OLUR ?

12-HADİS,KADİMDEN NASIL OLDU DA CÜDA,BİRİSİ ALEM OLUVERDİ DİĞERİ HÜDA ?Hadis ,Kadimden ayrılmamıştır.hadis olan alem yalnızca bir zuhurdur.Kalıcı olmayan bir beliriştir.Şu an gördüğün şeyler hakiki bir varlıkla var değiller.

13-MANA EHLİNİN İBARELİ SÖZLER SÖYLEMEKTEN MURADI NEDİR Kİ DİLLERİNDE "KAŞ","DUDAK","GÖZ"KELİMELERİ DÜŞMEMEKTEDİR ? MANALARA EHİL OLMUŞ O HAL SAHİBİ CİVANMERTİN "YÜZDEN SAKALDAN ZÜLÜFTEN"BAHSETMESİ NEDENDİR ?

14-ŞARABIN,MUMUN VE GÜZELİN MANASI NEDİR ?MEYNANE EHLİNDEN OLMANIN DAVASI NEDİR ?

15-PUT ZÜNNAR VE TERSALIK KÜFÜR İŞARETİDİR.DEĞİLSE SÖYLEYİVER BUYURKİ SUALİMDİR
(Gülşen-i Raz-Mahmut Şebüsteri)