İNSANIN AKLI,İNSANLIĞIN AKLI

 

Hz.Pir Mevlana efendimiz Fihi ma fih”isimli esirinde buyurmuştur:”Kimi insan vardır, öne bakar, kimi insan vardır sona bakar.Sona bakanlar üstündür, büyüktür; çümkü görüşleri sona , sonuca aittir.Öne bakanlar ise daha has kişilerdir.Onlar sona bakmamıza ne hacet var, derler.Değil mi ki buğday ekmişlerdir önce ,elbette sonunda arpa bitmeyecektir.Şu halde onlar öne, başlangıca bakarlar.Bir bölük halk da vardır daha da hastır.Onlar ne öne bakarlar , ne sona.Onların hatırına ne ön gelir ne son.Onlar  Tanrı’Ya dalip gitmişlerdir.Bir bölük halk daha vardır ki dünyaya dalmış, öylesine gaflete gark olmuşlardır ki ne öne bakabilirler, ne sona: bunlar cehennem otlarıdır, cehennem samanlarıdır.

Peygamber Efendimizin varlığı, tüm bu alemlerin yaratılmasına sebebdir.”Adem” olabilmek ona uymakla mümkündür.Bize her şeyi o öğretmiştir.Tüm insanların aklıdır.Bizdeki aklın gölgesi vücud azalarımız üzerine düşerse, o uzuvlarımız düzgün ve güzel işler yaparlar.Gerçekte güzel işler o akıldan meydana gelmekte.İşi gerçekte yapan akıldır.Uzuvlar ise birer vasıtadan ibarettir.Bir insan beğenilmeyecek işler yapsa “aklı başından gitmiş” deriz.Çünkü aklın gölgesi ona vurmamaktadır.Bu nedenle aklın korumasından uzak düşmüştür.Hakk Teala’ya yakınlık sağlamış ve arzdaki halifesi olmuş KUTUP olan zatlar tıpkı bedenimizdeki akıl gibi,dünyadaki insanların aklı  konumundadır.O akıl kimin üzerine gölgesini salarsa o insandan iyi işler sadır olur.Kim ki O’ndan uzak olur gaflet içinde hayatını tüketir.

Güneş bir tanedir.Ancak o ğüneşten faydalanan sayısız varlık vardır.Hepisinin güneşle işi vardır.Güneşe ısınıyoruz,görüyoruz, iyi yi kötüyü fark ediyoruz,ağaçlar bağlar bahçeler onunla meyve veriyor,ham meyva onunla olgunlaşıp tatlılaşıyor, altın gümüş.elmas onun tesiri ile oluyor.Ancak bu güneş biraz yaklaşsa tüm bu güzellikler kaybolup ateş olup kavuracak.Allah adamları güneş gibidir.Herkes ondan faydalanır.O olmasa işler bozulur.Alemin düzeni kaybolur.