MÜFESSİRLER

– Kur’ân’ı anlayamıyorum. Tefsirlere müracaat etmek icap ediyor. – Müfessirlerin sözlerini bırakıp, Allah’ın sözlerine bakın. Fakat madem ki Kur’ân’ı anlayamıyorsunuz, o halde Kur’ân’ın cümlelerini yani sözlerini değil, “mânâ”sını Türkçeye çeviren kitaplar vardır; onları okuyunuz; mutasavvıfların kitaplarını okuyunuz. Kur’ân’ı okuyup elimizi yüzümüze sürüyoruz. Mânâsını anlamadıktan sonra bundan ne çıkar? Müfessirlerin tefsirleri birbirine uymaz; çünkü o sözleri söyleyen (Kudret)i ne bilmişler, ne de görmüşlerdir. Mutasavvıfların sözleri ise hep birbirinin aynıdır. Meselâ, ben buraya oturdum; bu odada gördüklerimi tarif ettim. Benden sonra siz gelseniz, buraya otursanız, benim gördüklerimi siz de aynen tarif edeceksiniz. Tariflerimizin ifade ve üslûbu başka olsa bile, mânâsı kat’iyyen değişmeyecektir. Mutasavvıfların tarifi böyledir, yani birbirinin aynıdır. Müfessirler bu sandalyeye oturup şu odayı görmemişler ki tarifleri hakikat olsun ve birbirini tutsun… Bunun için, her müfessir kendi zannına göre tefsir yapmıştır.