USUL VE HAKİKATA GÖRE ŞEYH ÇEŞİTLERİ

Usule göre üç türlü şeyh mevcutmuş.TA'LİM ŞEYHİ(Tasavvufi konularda bilgi veren öğretmen konumundaki kişidir.Söz ile etkileyicidir).SOHBET ŞEYHİ(Sohbetine katılan kişilerin bu sözleri dinleyerek ,hal ve hareketlerini örnek aldığı kimsedir.Hal ile etkileyicidir).TARİKAT ŞEYHİ (ihvanı bir anne şefkatı ile terbiye titizliği gösteren şeyhtir.Buna terbiye,irşad ve süluk şeyhi de denir.Bu konumdaki şeyh müridin beden ve ruhu üzerinde tasarruf sahibidir.Böyle bir şeyhe yıkayıcıya teslim olan ölü gibi teslim olunmalıdır.Bu hususta Mevlana Efendimiz buyurur:"Sen demedinmi ki ,"körü yolda tutup götüren Allah Teala'dan yüzlerce ecir alır,yüzlerce sevaba girer!Kim bir körü kırk adım götürürse günahları bağışlanır,doğru yolu bulur"demiştir.
HAKİKATA göre şeyh çeşitleri HAL ŞEYHİ-KAL ŞEYHİ-YAL ŞEYHİ diye üçe ayrılırmış.Hal şeyhi gerçek anlamda tasavvufu yaşayıp yaşatan şeyh imiş.Kal şeyhi,işin sözlü tarafını bilen imiş.Yal şeyhi ise menfeatçı,mensuplarını çıkarı için etrafında tutan sahtekarlara denilip sakınılması gereken kişi imiş.