SAHTE AKIL-VEHİM

Gülşen-i Raz isimli eserin sahibi Mahmud Şebüsteri hazretleri Mir'at-ül Muhakkikin'de buyurur:Vehim(kuvve-i vahime),görmediği yalan ve gerçek olan şeyleri nefsi insana gösterir.Gösterdiği şey nefse mutabık olsun,olmasın,bir çok şeyi kendinden uydurup gösterir ki gerçekten aslı yoktur.Bunun için Meşayih ve ulema,nefsi insanide olan vehmi afakta olan şeytan misali addetmişlerdir.ve Resulullah Efendimizin "Her kimse ile şeytan doğarmış,benim ile doğan şeytanı müslüman ettim"buyurmaları bunun işareti imiş.vehime,yalandan asla el çekmez.Bir şeyi var gösterir halbuki yoktur.Bir şeyi yok gösterir halbuki vardır.bundan anlaşılır ki akla benzer;fakat akıl değildir.belki sahte olan akıldır.İnsanın nefsaniyeti galip olduğu vakit akıl yerine vehim hükmeder.Binanaleyh Enbiya ve onun varisleri olan evliya hazeratı vehimlerini mağlup etmiştir.İbni Arabi hazretleri Füsus'ta Fassı İshaki bölümünde kuvvei vahimeyi anlatmıştır.