TASAVVUFDA İNSAN DÜŞÜNCESİ

 İnsanı insan yapan yegane değer aşk ve irfandır.Canı -bir at gibi-aşk dolabına koşup döndürebilmek her babayiğidin harcı değildir.İnsan, içinde çeşitli fasıllar dercedilen bir nüshadır. Bu nüshanın idrak edilemeyen fasılları adem-i mana olan insanı kamil tarafından açılıp anlaşılır. Adem, Fatihanın sırrına mazhar olan kişidir. Onun içindir ki , bu sure gibi, yedi kademeden oluşur.Kısaca, insan kendi düğümünü çözebilmek için yetmişbin perdesini aşmak ve açmak zorundadır. Beş insan tipi vardır:
Aslından habersiz, gayesiz, zalim,cahil insan. Bunların kendi içinde çeşidi çoktur.
Şuursuz, sureta dindar fakat hakikatten habersiz zahid insan.
Hakk'a ve hakikate aşık insan.
Hakikatten haberdar olan salik ve arif insan.
İnsan-ı Kamil veya Adem