DOĞUŞ 3 ŞERHİ

Âşık isen, kimseleri sen yerme, Parmağından yüzüğünü yitirme, Suyun azsa içirip de bitirme, İlmin gider, sonra kalırsın ahmak. Şerhi: Âşık olan insan, (Mâşuka)sından başka kimseyi görmez de, bilmez de. Başkalarını alçak, yüksek gören kimse âşık değildir; yeriyor çünkü. Allah’ın yarattıklarını yerersek, kötü görürsek, Allah bizden râzı olur mu? (Parmağından yüzüğünü yitirme): Zaten (Aşk Sultanı) olmadan, parmağımıza yüzük takmazlar. Süleyman Peygamberin yüzüğü varmış; onun sayesinde kurtlara, kuşlara hükmedermiş, onların dillerinden anlarmış, diyorlar. O yüzük “nefse hâkim olmak”tır, râbıtadır, yani Allah’tan ayrılmamaktır. Eğer nefsimizin kurtlarına kuşlarına mağlup olursak, o yüzüğü veren, geri alır. (Suyun azsa, içirip de bitirme) (İlmin gider, sonra olursun ahmak): Buradaki su, bildiğimiz su değildir. Hani evvelden çocuklar derslerini iyi öğrenirlerse “verilen dersi su gibi içti” derlerdi ya, işte buradaki su, o sudur, yani ilimdir. “Bu ilmi öğrenmeden, başkalarına öğretmeye kalkma!” demek istiyor. Öğrendiğimiz ilmi, hazmedemeyecek olan kimselere verecek olursak onlara zulmetmiş oluruz. Bu ilmi, hazmedenlere vermezsek, asıl büyük vebâl budur. Ama kıymetini bilmeyenlerin ayağı altına serersek o da vebâldir; hele ilmimiz azıcık birşeyse. Sanki bir şey öğrenmişiz gibi, onu da başkalarına verirsek, dimağımızda o ilmin lezzeti kalmaz.