Şu bir gerçektir ki , her halka iniş ve genelleşme bir kainat kanunu olarak az veya çok bozulma meydana getirmektedir. Tarikatın kitle hareketine dönüşmesi kalite düşüşüne sebeb olmuştur.Bu düşüş kendini ilk olarak eğitim alanında göstermiş, ilim ve iç aydınlık yerini şekil ve merasime bırakmıştır.İlmi üstünlük keramet üstünlüğüne dönüşmüş, Manevi kudertin yerini keramet reklamıyla kazanılan itibarın alması, bir yozlaşma ve yıpranmaya yol açmıştır.Tarikaatlarda yaşanan bir başka ölçü aşınması politika ve ekonomi alanında kendini göstermiştir.Zaman içinde tarikatlar vakıflar yolu ile ekonomik çıkarlara, politika yoluyla da siyasi çıkarlara bulaşarak sekülerleşme süreçlerini hızlandırmıştır.
Aslında tarikatların asli görevlerini yitirerek tahkikin yerini taklid 'i ön plana çıkarmalarına tepkile rçok erken dönemde başlamıştır.Hicri 200 yılında yaşamış bir sufi:" Önceleri tasavvufun adı yoktu , hakikatı vardı; şimdi ise adı var , hakikatı yok" diyerek endişesini dile getirmiştir.Kuşadalı İbrahim Halveti, (ö:1845) tekkesi yandığı zaman şöyle demiştir:" Elhamdülillah merasimlerden kurtulduk".
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder