Kaza kader, hayr /şer konuları imani konulardır. Cebir ve ihtiyar da bu konuların bir şubesidir. Cebir hususunda Kamiller ve diğerleri farklıdır. Cebir, kamiller için bir kanat olup bu kanatla maşuklarına uçarak Hakk'a vasıl olurlar. Zira onlar bilirler ki, her bir mertebede vücud ve varlık Hakk'ındır ve Hak her mertebede kendileri ile beraberdir. Ve Hakk her mertebenin hükmüne göre onların mazharlarından zuhur ister ve mertebe-i şehadette dahi abdiyyet, ubudiyyet ve ibadet ister. Binaenaleyh kamiller her mertebede maşuklarının emri ve cebri dairesinde hareket etmekten zevk ve haz alırlar. Çünkü aşkı ilahi onları kendi mevhum olan varlıklarının irade ve heveslerinden geçirmiştir.
Cebrin diğer özelliği tembellik ve ayak bağı olmasıdır. Kamillerin dışındaki insanlar kendi vücutlarından sarhoş oldukları için Hakk'ın değil kendi nefislerinin aşığıdırlar ve bulundukları her mertebede Hakk'ın beraberliğinden gafildirler. Nazarları ancak Hakk'ın iradesinedir. Derler ki, madem ki her mertebede vücud Hakk'ındır ve irade onundur, o benim ibadetimi isterse abid olurum ve eğer fıskımı murad ederse fasık olurum. Onların bu fikirleri Hakk'ın mertebe-i şehadette muradı olan şeriatın tatiline ve ilahi teklifatların ıskatına sebep olduğundan kamilen yanlıştır.
Cebir Nil suyu gibidir. Mümine su ve kafire kandır.
Kanat doğan kuşunu sultan tarafına götürür, kanat karga kuşunu mezarlığa götürür."Doğan" kuşu ehli saadet olanlardır."Karga" ise ehli şekavettir cismaniyet ve nefsaniyet alemi ise mezarlıktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder